Choć Fiat 125p był modelem samochodu osobowego produkowanym na licencji włoskiej firmy FIAT, to jednak nadal nazywany jest „polskim” samochodem. Model ten cieszy się ogromną popularnością wśród kolekcjonerów. Jak jednak „duży fiat” urósł do miana legendy motoryzacji?
Początek produkcji
Dokładnie 22 grudnia 1965 roku, tuż przed Wigilią, podpisana została umowa pomiędzy Fiatem z Włoch, reprezentowanym przez Armando Fiorelliego i Motoimporterem (centralą handlu zagranicznego, która reprezentowała polski przemysł motoryzacyjny) o licencję na produkcję modelu samochodu nazywanego roboczo „1315”. Miał być to Fiat 1500C. Umowa weszła w życie w lutym 1966 roku, a Rada Ministrów zatwierdziła ją dwa miesiące później.
W kwietniu 1966 roku konieczne było wprowadzenie aneksu do umowy licencyjnej, zmieniającego model auta z wersji pierwotnej 1500C na dedykowaną na polski rynek hybrydę motoryzacyjną Fiat 125P. Aneks podpisano 21 maja 1966 roku. Na mocy tego dokumentu Włosi przekazali bezpłatnie licencję na produkcję samochodu z nadwoziem oraz układem hamulcowym najnowszego w tamtych czasach Fiata 125, który miał debiutować na rynku dopiero w 1967 roku. Stanowił on połączenie płyty nośnej z modelu 1500C, produkowanego w latach 1964-1968, z układem napędowym i jezdnym oraz deską rozdzielczą, z nowszego modelu Fiata 124.
Łączny koszt zakupu licencji na produkcję Fiata 125p oraz maszyn do fabryki motoryzacyjnej w Żeraniu wyniósł 2,764 mld zł oraz 32 450 dolarów amerykańskich.
Rozpoczęcie produkcji
Produkcję nowego Fiata 125p rozpoczęto w 1967 roku w fabryce w Żeraniu. Za oficjalną datę wyprodukowania pierwszego egzemplarza Fiat 125p 13000 (60KM) uważany jest 28 listopada. Debiut był oczekiwany i okazał się udany, dlatego podjęto decyzję o modernizacji warszawskiej fabryki, aby można było produkować nowy samochód.
Na podstawie umowy ze stroną polską, włoski Fiat przygotował specjalnie dla naszego kraju model 125p, czyli średnie klasy auto typu sedan, wyposażone w klasyczny układ napędowy – koła tylne napędzał zamontowany z przodu pojazdu silnik. Nadwozie nowego modelu przejęto z Fiata 125, choć wprowadzono w tym zakresie pewne zmiany.
Seryjną produkcję polskiego „dużego Fiata” 125p podjęto z początkiem 1968 roku. Początkowo samochód był wyposażony w silnik o pojemności 1,3 litra, ale w drugim roku po rozpoczęciu produkcji seryjnej, do gamy jednostek napędowych wprowadzono również motor o pojemności 1,5 litra.
Polska fabryka cały czas udoskonalała produkowany samochód. W 1972 roku w Żeraniu powstała wolna przestrzeń, zagospodarowana na produkcję pochodnych Polskiego Fiata 125p – pickupa, kombi i sanitarki.
Wygaśnięcie umowy licencyjnej
Kiedy 1 stycznia 1983 roku wygasła umowa licencyjna pomiędzy Fiatem a polskim FSO, powstała konieczność zmiany nazwy auta na FSO 125p. Pojazd ten miał kilka wersji wyposażenia, oznaczane literami L, C, M, E i S. W 1984 roku w samochodach tych montowano już silniki Poloneza, a w 1985 roku pięciobiegowe skrzynie biegów. W 1986 roku powstała krótka seria samochodów FSO 125p z silnikami wysokoprężnymi 1.6, konstrukcji Volkswagena.
Ostatni FSO 125p w wersji kombi wyprodukowano 29 czerwca 1991 roku. Łącznie produkcja Fiatów 125p obejmowała ponad 1,445 mln egzemplarzy, z czego prawie 875 sztuk pojazdów przeznaczono na eksport.
